Ποιος ο τρόπος λειτουργίας της ομάδας Ανακουφιστικής Φροντίδας; Ποιες οι διαφορές πολυεπιστημονικής , διεπιστημονικής ομάδας;
Με βάση τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (2015), «η ανακουφιστική φροντίδα είναι η επιστήμη η οποία βελτιώνει την ποιότητα ζωής των ασθενών και των οικογενειών τους που είναι αντιμέτωποι με απειλητικές ή περιοριστικές για τη ζωή ασθένειες, δια της πρόληψης και ανακούφισης του υποφέρειν των ασθενών μέσω της έγκαιρής αναγνώρισης, αξιολόγησης και αντιμετώπισης του πόνου και των άλλων σωματικών, ψυχοκοινωνικών και πνευματικών προβλημάτων».
(WHO, 2015)
Όπως γίνεται αντιληπτό, οι παρεμβάσεις εστιάζουν σε πολλούς τομείς όπου η συνεργασία με διαφορετικούς επαγγελματίες θεωρείται καίριας σημασίας. Στις ομάδες αυτές υπάρχουν διαφορές οι οποίες μπορούν να προκύψουν από τις διαφορετικές ανάγκες στις εκάστοτε περίπτωσης, περιοχές, τοπικούς πόρους, παραδόσεις, πάρα ταύτα η διεπιστημονικότητα η οποία βασίζεται στην αξιοποίηση των γνώσεων διαφορετικών επιστημονικών κλάδων αποτελεί πλέον κοινό τρόπο εσωτερικής οργάνωσης (Choi et al, 2006). Για να πούμε πως μια ομάδα λειτουργεί με απώτερο σκοπό το σωστό αποτέλεσμα, θα πρέπει να υπάρξει ένας σωστός σχεδιασμός δηλαδή η μελέτη του προβλήματος, ο προγραμματισμός του σχεδίου δράσης, την ανάθεση και τον καταμερισμό της εργασίας, τον καθορισμό οπωσδήποτε των προτεραιοτήτων, και την τέλος αλλά εξίσου σημαντικό την αξιοποίηση των πληροφοριών των μελών τους για σχεδιασμό για την επίλυση του προβλήματος.
Μια πολυεπιστημονική προσέγγιση θα αφορούσε επαγγελματίες υγείας να εργάζονται εντελώς ανεξάρτητα- μη συνεργατικά (δυστυχώς) και εκ παραλλήλου, ο καθένας να είναι υπεύθυνος για μια διαφορετική ανάγκη φροντίδας των ασθενών. Στο κλάδο της συμβουλευτικής, θα είχαμε τον επαγγελματία να διατηρεί την κεντρική ευθύνη και να διαβουλεύεται με τους άλλους όπως και όπου απαιτείται. Αμέσως θεωρώ βλέπουμε όλη τη προβληματική μαζεμένη σε 4 σειρές επεξήγηση.
Στα καθήκοντα και τις δραστηριότητες της διεπιστημονικής ομάδας υγείας θα πρέπει να υπάρχουν τρεις βασικές και κυρίαρχες λειτουργίες: ο συντονισμός, η επικοινωνία και η κοινή ευθύνη. Μας γίνεται κατανοητό ότι θα έχουμε μια ομάδα να μεριμνά για όλα προς ένα κοινό συμφέρον για όλους, πράγμα ιδανικό.
Σε μια διεπιστημονική προσέγγιση η ομάδα θα αποτελούνταν από επιστήμονες από διαφορετικά επαγγέλματα, που θα μοιράζονται ένα κοινό πληθυσμό ασθενών και κοινούς στόχους για τη φροντίδα των ασθενών και να έχουν την ευθύνη για συμπληρωματικές μεταξύ τους δραστηριότητες. Αυτό θα σήμαινε αυτομάτως εξασφάλιση μιας ολιστικής θεώρησης και αντιμετώπισης προβλημάτων και καταστάσεων υγείας. Η διεπιστημονική ομάδα πρέπει να διέπετε από ανθρώπους με κοινή ταυτότητα και στόχους, υψηλή ποιότητα εργασία και καινοτομία ώστε να μπορούν να προσαρμόσουν ατομικό τον ρόλο τους ο καθένας υπέρ του να προσαρμοστούν παράλληλα ώστε να συντονίσουν την εργασία τους με άλλους. Συνεπώς οι δεξιότητες, εμπειρία και γνώσεις των μελών της ομάδας ενώνονται μαζί για να παράγουν το καλύτερο αποτέλεσμα. Εν κατακλείδι, ο κάθε επαγγελματίας έχει έναν σαφή στόχο και στο σύνολο η ομάδα, με τις διαφορετικές γνώσεις και δεξιότητες που προσφέρει στο σύνολο πραγματοποιεί τον μεγάλο κοινό στόχο που είχε θέσει εξαρχής προσωποκεντρικά στην κάθε περίπτωση ξεχωριστά. Με αυτόν τον τρόπο προσφέρουν εξειδικευμένη στρατηγική σχεδιασμού ποιοτικής φροντίδας με την ενεργό συμμετοχή κάθε επιστημονικού κλάδου στην περίθαλψη των ασθενών αλλά και στην παροχή υπηρεσιών φροντίδας υγείας. Μια διεπιστημονική προσέγγιση θα προωθούσε τον σεβασμό προς τις επαγγελματικές συνεισφορές όλων των επαγγελμάτων, κάτι το οποίο φαντάζει ιδανικό για την εύρυθμη λειτουργία μιας ολιστική προσέγγιση.
Στα πλαίσια της καλής πρακτικής των επαγγελματιών που συμμετάσχουν στην ομάδα ανακουφιστικής φροντίδας, οι επαγγελματίες υγείας απαιτείται να αναπτύξουν συμβουλευτικές δεξιότητες σε συνδυασμό με την άριστη γνώση στη διαχείριση της φαρμακευτικής αγωγής και των συμπτωμάτων. Η μέριμνα για τη συνεχή παροχή φροντίδας, έχει ως στόχο την καλύτερη και στενευμένη βοήθεια τόσο προς τον ασθενή, τους οικείους του αλλά και τους επαγγελματίες υγείας στο να μπορούν να συνεργαστούν καλύτερα για ένα επιθυμητό ολιστικό αποτέλεσμα.
Ρόλος της διεπιστημονικής ομάδας είναι να αξιολογήσει και να αντιμετωπίσει τις ανάγκες των ασθενών στην κοινότητα μέσω ενός σχεδιασμού πρωτοκόλλου. Τόσο οι ασθενείς όσο και οι φροντιστές αξιολογούνται τακτικά με σταθμισμένα εργαλεία αξιολόγησης ώστε να παρακολουθείται η ατομική πορεία τους και οι ανάγκες που μπορεί να προκύψουν μεταξύ των ελέγχων. Θα πρέπει όσοι συμμετέχουν στην ομάδα αυτή να είναι εξειδικευμένο προσωπικό με κατάλληλη εκπαίδευση και γνώσεις. Ασθενοκεντρικά, να συζητιέται η κάθε περίπτωση ασθενούς και να γίνεται ένα ασθενοκεντρικό πλάνο προσέγγισης. Σημαντικό είναι να συζητηθεί ο προτιμώμενος τόπος φροντίδας του ασθενή καθώς και το τόπος θανάτου. Βλέποντας όλα τα θέματα που αναδύονται στην ομάδα, οι ομαδικές συνεδρίες ψυχοθεραπείας είναι υψίστης σημασίας ώστε να στηρίζονται ψυχολογικά σε όλη τη διαδικασία. Επιπρόσθετη πληροφορία αφορά το οικονομικό, η ψυχολογία και τα κοινωνικά ζητήματα του ασθενούς. Καθ’ όλη τη διάρκεια, ο ασθενής δέχεται και αυτός συμβουλευτική και ψυχολογική υποστήριξη. Όλες οι ανάγκες προγραμματίζονται και παρέχεται υποστήριξη για πένθος.
Πηγή: Εξειδίκευση στην Ανακουφιστική Φροντίδα: Τέχνη και Επιστήμη από το Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών.
