Πως μπορούν να εφαρμοστούν οι αρχές της Ανακουφιστικής Φροντίδας στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας και στη κατ΄ οίκον;
Ο ορισμός της ανακουφιστικής φροντίδας μας δίνει συνάμα και τον ρόλο της. «Η φροντίδα με επίκεντρο τον ασθενή και την οικογένεια του με στόχο την βελτιστοποίηση της ποιότητας ζωής αμφότερων και την ικανοποίηση όλων των αναγκών τόσο του ασθενούς και των συγγενών του» (Marcadante Sebastiano, 2018). Οι τρόποι για να επιτευχθεί μια ολιστική προσέγγιση αφορά στο να εφαρμοστούν οι αρχές της ανακουφιστικής φροντίδας τόσο στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας όσο και κατ’ οικον.
Στην επείγουσα εντατική θεραπεία πρωταρχικός στόχος είναι η διατήρηση ζωτικών λειτουργιών και τη μείωση της θνησιμότητας όπως και η πρόληψη της νοσηρότητας σε ασθενείς με σοβαρή-κρίσιμη ασθένεια. Αξίζει να αναφέρουμε ότι η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και οι βελτιώσεις στην περίθαλψη του συστήματος υγείας δυστυχώς δεν έχουν μειώσει το ποσοστό θνησιμότητας στη μονάδα εντατικής θεραπείας, το οποίο μέχρι σήμερα είναι αρκετά υψηλό. (Marcadante Sebastiano, 2018).
Εφόσον επιτευχθεί ο πρώτος στόχος, δηλαδή η διατήρηση ζωτικών λειτουργιών όπως προ είπαμε, σειρά έχει η αξιολόγηση του ασθενή με ασθενοκεντρικό θεραπευτικό πλάνο το οποίο θα βοηθήσει στο να παρέμβουν στην αντιμετώπιση της συμπτωματολογίας του ασθενή. Εν συνεχεία, οι επαγγελματίες υγείας θα συνεχίσουν επαναξιολογώντας την κατάσταση ώστε να βρούνε τους βέλτιστους τρόπους παρακολούθησης της πορείας του ασθενή είτε στην μονάδα εντατικής θεραπείας είτε σε κατ’ οικον προσέγγιση. (Palliative Medicine 5η edition, 2015). Τα συμπτώματα που προλαμβάνουν στα επείγοντα περιστατικά αφορά περιπτώσεις για άλγος, διαταραχές του ύπνου, δύσπνοια, άγχος, κατάθλιψη κ.α.
Για να δημιουργηθεί το θεραπευτικό πλάνο, πολλές φορές οι επαγγελματίες υγείας λαμβάνουν αποφάσεις συνεργαζόμενοι με τους συγγενείς του ασθενούς που είναι οι νόμιμοι αντιπρόσωποι του σε περιπτώσεις που ο ασθενής δεν είναι σε θέση να επικοινωνήσει και να ζητήσει το καλύτερο για εκείνον. Σε αυτό το σημείο μπορούμε να δούμε τη βαρύτητα της θέσης του φροντιστή δίπλα στον άρρωστο. Η στήριξη του ασθενή συνάμα γίνεται στήριξη και προς τον φροντιστή/ οικογένεια. Η ολιστική προσέγγιση, το θεραπευτικό δηλαδή πλάνο που θα εφαρμοστεί θα αφορά την ασθένεια εννοείται καθώς και οποιονδήποτε έρχεται σε «επαφή» με αυτήν. Οι συγγενείς του ασθενούς συχνά παρουσιάζουν και εκείνοι σωματικά νοσήματα, συμπτώματα όπως απώλεια βάρους, κόπωση, άγχος, μετατραυματική διαταραχή του στρες κ.α.. Γι αυτό τον λόγο θα χρειαστεί μέσα στο θεραπευτικό πλάνο να υπάρχει ως στόχος η στήριξη αυτών των ανθρώπων ώστε βοηθώντας τον ασθενή, να βοηθήσουν και τον εαυτό τους, με απώτερο σκοπό τη βελτιστοποίηση της ποιότητας ζωής όλων όσων εμπλέκονται σε αυτό το θεραπευτικό πλάνο. Η γνώση των τρόπων στήριξης έρχεται μέσω της εκπαίδευσης από τους έμπειρους επαγγελματίες ανακουφιστικής φροντίδας ώστε να βοηθηθούν όλοι τόσο σε σωματικό όσο και σε ψυχολογικό, κοινωνικό και πνευματικό επίπεδο.
Η κατ’οικον ανακουφιστική φροντίδα, επικεντρώνεται σε ασθενείς με περιοριστική ή απειλητική για τη ζωή τους ασθένεια ή σε γηριατρικούς ασθενείς. Με τον τρόπο αυτό, μειώνεται η ανάγκη για συχνή μεταφορά στο νοσοκομείο και παράλληλα καλύπτονται όλες οι καθημερινές ανάγκες τόσο του ασθενή όσο και των φροντιστών, σε σωματικό και ψυχολογικό επίπεδο. Λαμβάνουν όλοι την υποστήριξη που χρειάζονται σε ένα προσωπικό περιβάλλον, ευνοϊκό για όλους, ελέγχονται καλύτερα τα συμπτώματα του ασθενή και ακολουθείται πιο εύκολα το θεραπευτικό πλάνο με τακτικές αξιολογήσεις, παίρνονται πιο ήρεμα δύσκολες αποφάσεις όπως τόπος φροντίδας και θανάτου. Αυτή η τόσο εξειδικευμένη ασθενοκεντρική φροντίδα προσδίδει αυτοπεποίθηση, δίνει νόημα στη ζωή τους, παραμένουν τα σημαντικά πρόσωπα σε όλη τη διάρκεια της νόσου κοντά στον ασθενή, γίνεται με καλύτερη ψυχολογία η λήψη αποφάσεων και υπάρχει μεγαλύτερη ελπίδα για το μέλλον. Φυσικά λαμβάνονται υπόψιν όλα τα ζητήματα που αφορούν το θεραπευτικό πλάνο όπως οικονομικά, κοινωνικά ζητήματα, ανάγκες σωματικές, πνευματικές κτλ, σημειώνονται και προγραμματίζονται και αντιμετωπίζονται. Τέλος, αλλά πολύ σημαντικό, παρέχεται υποστήριξη στο πένθος.
Πηγή: Εξειδίκευση στην Ανακουφιστική Φροντίδα: Τέχνη και Επιστήμη από το Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών.
